NGÔI MỘ TRỐNG

NGÔI MỘ TRỐNG

(Ga 20,1-9)

I.TÀI LIỆU GỢI Ý

1.Phong tục của người Palestin khi có người qua đời

Thói quen ở Palestin là thăm mộ người yêu trong ba ngày sau khi chôn táng. Người ta tin trong ba ngày, hồn người chết vẫn còn lảng vảng gần mộ. Sau đó sẽ biến mất vì lúc đó thân xác bắt đầu biến hình, không thể nhận dạng. Bạn bè của Chúa không thể đến trong ngày thứ bảy, vì nếu ra mộ là lỗi luật thứ bảy. Thứ bảy của chúng ta là Chúa nhật, bà ra mồ lúc còn sớm. Danh từ ‘sớm’ ở đây là ‘pròi’, chỉ canh tư (3-6 giờ), bà phải ra mộ sớm vì bà không thể trì hoãn chần chừ thêm. Khi tới nơi, bà hết sức ngạc nhiên và bỡ ngỡ. Mộ ngày xưa thường không đóng bằng cửa. Trước mộ là lối vào, trong có hòn đá tròn như bánh xe. Hơn nữa Matthêu (27:66) nói giới chức đã niêm phong hòn đá để chắc không ai có thể mở. Vậy mà tới nơi, Maria thấy huyệt đã mở; bà có thể nghĩ người Do thái đã lấy xác Chúa hầu hành hạ Người hơn, hoặc xác Chúa đã bị ma cà rồng làm hại. Cảnh tượng làm bà hoảng hồn, bà vội về báo cho các môn đệ. Bà đến với Phêrô và Gioan. Maria là gương mẫu đặc biệt của kẻ tiếp tục yêu và tin, cả khi không hiểu. Và chính tình yêu và niềm tin, sau cùng đã thấy vinh quang. Một trong những điều sáng chói nói lên Phêrô vẫn là lãnh đạo các tông đồ. Chính ông là người mà Maria đã đến. Bất kể việc ông chối Chúa, Phêrô vẫn còn là đầu các tông đồ. Ta thường nói tới sự yếu đuối và bất thường của Phêrô, nhưng vẫn có gì ngoại thường về con người có thể trực diện với đồng loại sau khi sa ngã; vẫn có gì về con người mà người khác sẵn sàng chấp nhận như người lãnh đạo sau sự sa ngã. Đừng bao giờ để sự yếu đuối của ông làm ta mù đến nỗi không nhìn thấy sức mạnh và địa vị luân lý của Phêrô và sự kiện Phêrô sinh ra làm lãnh đạo. Vì thế với Phêrô và Gioan mà Maria tới gặp. [1]

2. Phêrô và Gioan hối hả chạy ra mộ

Họ chạy, và Gioan trẻ hơn nên chạy tới mộ sớm hơn. Khi cùng đến nơi, Gioan nhìn vào trong nhưng không vào. Phêrô với trực tính cố hữu, không chỉ nhìn vào mà đi thẳng vào trong. Phêrô chỉ bỡ ngỡ trước mộ trống, còn Gioan đã suy tính nếu xác Chúa bị trộm thì sao lại để lại các khăn liệm? Và khăn liệm, khăn che đầu lại còn nguyên, như xác Chúa đã thoát ra? Lúc đó Gioan hiểu và tin; vải liệm xác không bừa bãi, không lộn xộn, mà lại vẫn xếp y nguyên khi liệm, là điều tiếng Hy Lạp thuật lại. Toàn điểm diễn tả là khăn liệm không như cởi bỏ ra, mà y như Chúa thoát ra. Cảnh tượng bỗng làm Gioan hiểu những gì đã xẩy ra, và ông tin. Không phải nhờ đọc sách thánh làm ông tin mà là những gì mắt ông thấy làm ông tin, mắt tình yêu. Tình yêu đóng vai trò khác thường trong truyện này. Chính Maria yêu Chúa nhiều nên đã đến thăm mộ Chúa trước nhất.[2]

3.Chính Gioan, người môn đệ Chúa yêu là người thứ nhất tin Chúa đã sống lại

Đó luôn luôn là vinh quang lớn của Gioan. Ông là người thứ nhất hiểu và tin. Tình yêu đã cho ông đôi mắt để nhìn và hiểu những dấu chỉ. Ở đây ta thấy một qui luật của đời sống, là không thể hiểu một người nếu không có liên hệ tình cảm với người đó. Như một người điều khiển ban nhạc có cảm tình với bản nhạc của nhạc sĩ mà ông điều khiển. Tình yêu là thông dịch viên đại tài. Tình yêu có thể hiểu những gì lý trí không thể hiểu. Tình yêu có thể hiểu ý nghĩa khi tìm tòi không hiểu. Một họa sĩ trẻ đem bức họa Chúa Giêsu mình vẽ cho Dore chấm. Dore xưa nay vẫn chậm phê, và sau khi coi xét, ông phê ‘nếu yêu Người, anh sẽ vẽ Người tốt hơn’. Không thể hiểu Chúa Giêsu hay giúp kẻ khác hiểu Người nếu ta không yêu mến Người.[3]

4.Tại sao Maria Mađalêna không nhận ra Chúa ngay

Có người gọi đây là truyện nhận biết vĩ đại nhất trong văn chương. Phần Maria được vinh dự là người thứ nhất thấy Chúa sống lại. Toàn câu truyện rải rác dấu vết tình yêu của bà. Sau khi từ mộ về, đưa tin cho Phêrô và Gioan xong, trở lại mộ, Maria thấy mình bơ vơ, vì Phêrô và Gioan đã biến mất. Bà đứng đó và khóc. Không cần tìm lý do sao Maria không biết Chúa Giêsu. Maria không nhận ra Chúa chỉ vì nước mắt bà dàn dụa. Toàn cuộc đối thoại với đấng bà tưởng là người làm vườn, tỏ ra tình yêu của bà ‘nếu ông là người đem Người đi, hãy cho tôi biết ông để Người ở đâu’. Maria không nêu tên Chúa vì cho mọi người đã phải biết Người, trí lòng bà đầy Chúa nên không ai khác có thể xâm nhập. ‘Tôi sẽ đem Người về’. Làm sao Maria có thể đem Người về, đem về rồi để đâu? Bà không hề nghĩ đến những vấn đề đó. Bà chỉ ao ước được chan hòa tình yêu của mình trên thân xác Chúa. Vừa khi trả lời người bà tưởng là người làm vườn, bà phải quay lưng lại mộ và Chúa Giêsu. Ngay lúc ấy, bà chỉ nghe thấy tiếng ‘Maria’. Và cũng đáp ngay ‘Thầy’. Vì thế ta thấy chỉ có hai lý do rất giản dị nhưng lại rất thâm sâu tại sao Maria không nhận biết Chúa Giêsu.

Maria Mađalêna không nhận ra Chúa vì:

4.1.Nước mắt dàn dụa nhiều quá

Khi mất người thân yêu, ta thường sầu muộn và thương khóc. Nhưng một điều phải nhớ, là những trường hợp đó thường là ích kỷ. Vì ta bị cô đơn, mất mát, ta bị bỏ rơi. Ta không thể khóc vì người đã ra đi như là vị khách của Thiên Chúa. Đó là vì ta mà ta khóc. Đó là điều tự nhiên không thể tránh. Đồng thời, đừng để nước mắt làm mờ những vinh quang thiên đàng. Phải có nước mắt, nhưng đừng vì nước mắt mà làm mờ vinh quang... [4]

4.2.Maria không nhận biết Chúa vì bà quay hướng khác, nhìn vào mộ, quay lưng lại với Chúa nên không thấy

Nơi mồ mả sao có thiên đàng; nơi mồ mả không có những người thân yêu của ta. Thân xác thối rữa của họ có thể còn đó, nhưng con người thực của họ có thể đang ở trên thiên đàng với Chúa Giêsu, mặt đối mặt với Người, trong vinh quang Thiên Chúa. Khi gặp sầu muộn, đừng để nước mắt làm mờ vinh quang; cũng đừng dán mắt vào mộ huyệt mà quên thiên đàng.[5]

II.CHIA SẺ TIN MỪNG

1. Sự kiện ngôi mộ trống

Đức Giêsu đã đi vào cõi chết của con người. Người ta đã chôn Ngài trong mộ đá, nhưng rồi sáng ngày thứ nhất trong tuần, người ta không thấy xác Ngài nữa.

- Bà Maria Mađalêna ra thăm mộ hỏang hốt kêu lên: người ta đã lấy xác Thầy rồi.

- Hai môn đệ Phêrô và Gioan chạy ra mộ, nhưng thấy ngôi mộ đã mở toang. Nhìn vào trong, thấy khăm liệm còn đó, Phêrô chẳng hiểu gì, còn Gioan đã thấy và tin.

Tại sao cả ba, đứng trước cùng một sự kiện, mà kẻ tin, người lại không tin?

Đó chính là tâm trạng của mỗi người đối với Chúa Giêsu.

2. Tâm trạng của Maria Mađalêna và Gioan

Khi người thân của chúng ta chết, chúng ta thường không muốn chấp nhận sự ra đi của họ. Chúng ta biết rằng họ đã chết, và chúng ta luôn cố gắng tạo ra một mối tương quan nào đó với họ. Một trong những cách thông thường nhất là ra viếng mộ. Ra viếng mộ với hy vọng làm vơi đi nỗi nhớ, nhưng chính việc ra viếng mộ lại càng làm cho chúng ta thương nhớ người chết hơn, bởi vì, chính lúc đứng trước ngôi mộ, lại là lúc, một lần nữa, chúng ta xác nhận rằng: người thân yêu của chúng ta đã chết thật. Nghĩa là giữa chúng ta và họ, không còn mối liên hệ bình thường như những người đang sống. Cũng vậy, ra viếng mộ, Maria cũng muốn cho vơi đi nỗi nhớ, nhớ một người đã chết và Maria chỉ nghĩ đến thi thể của thầy mình, nghĩa là bà đến đó để gặp một xác chết. Với tâm trạng đó, làm sao bà có thể nghĩ đến chuyện Chúa sống lại được. Quả thật, đối với Maria Mađalêna, chết là nằm sâu trong lòng đất, chết là khép lại tất cả, chết là chấm dứt tất cả và đàng sau cái chết là một bóng đêm dày đặc. Nhưng đối với Gioan, ngôi mộ đâu có mùi chết chóc, ngôi mộ đâu có hoang vu, ngôi mộ đâu có trống rỗng, nhưng ngôi mộ đã được mở ra và Đức Giêsu đã phục sinh và bước ra khỏi mồ.[6]

3. Tâm trạng của Phêrô và Gioan

Còn Phêrô, ông đang sợ hãi, ông đang sợ bị liên lụy, ông đang sợ bị bắt bớ. Ông chạy ra ngôi mộ với tâm trạng đối phó. Với tâm trạng đó, làm sao ông có thể nghĩ đến việc Chúa sống lại được.

Chính vì vậy, Phêrô và Gioan, cả hai vào trong mộ, cả hai đều thấy khăn liệm, nhưng Phêrô chẳng hiểu gì, còn Gioan "ông đã thấy và tin." Quả thực thánh Gioan đã yêu mến Chúa Giêsu. Tình yêu đó đã thể hiện ra bên ngòai, nhất là trong những giây phút cuối cùng của Chúa Giêsu. Thánh Gioan đã theo chân Chúa trên con đường khổ giá và là tông đồ duy nhất đứng dưới chân thánh giá đến giây phút cuối cùng và chỉ trở về nhà với mẹ Maria sau khi đã chôn cất Chúa Giêsu. Kinh nghiệm cho thấy, khi yêu ai thì ta luôn nghĩ đến người ấy, luôn cảm thấy sự hiện diện của người ấy trong cuộc đời mình, cho dù hòan cảnh có bắt buộc phải xa nhau. Thánh Gioan luôn nhớ tới Chúa Giêsu, luôn nhớ đến những lời giảng dạy của Thầy và hy vọng Thầy sẽ sống lại vì Thầy đã báo trước. Với tâm tình này Gioan đã nhận ra Chúa sống lại. Ông đã thấy và tin.

Lm. Giuse Đỗ Văn Thụy